Thiền sư Huyền Giác: ở Vĩnh Gia, họ Đới, quê ở Ôn Châu, thuở nhỏ tập kinh luận, chuyên về pháp môn chỉ quán của tông Thiên Thai, nhân xem kinh Duy Ma Cật phát minh được tâm địa; chợt gặp đệ tử của Tổ là Huyền Sách thăm hỏi, cùng bàn chuyện sôi nổi mà mỗi lời nói ra đều thầm hợp với chư Tổ. Huyền Sách hỏi: “Nhân giả được pháp nơi Thầy nào ?”
Huyền Giác đáp: “Tôi nghe kinh luận Phương đẳng mỗi vị đều có Thầy truyền thừa, sau nơi kinh Duy Ma Cật ngộ được Phật tâm tông mà chưa có người chứng minh.”
Huyền Sách bảo: “Từ đức Phật Oai Âm Vương về trước tức được, từ Phật Oai Âm Vương về sau, không Thầy mà tự ngộ trọn là thiên nhiên ngoại đạo.”
Huyền Giác nói: “Xin nhân giả vì tôi chứng minh.”
Huyền Sách bảo: “Lời tôi nhẹ, ở Tào Khê có Lục Tổ Đại sư bốn phương nhóm họp về đều là những người thọ pháp. Nếu ông chịu đi thì cùng tôi đồng đi.”
Huyền Giác bèn đồng với Huyền Sách đến tham vấn. Khi đến, Huyền Giác nhiễu Tổ ba vòng, chống tích trượng mà đứng. Tổ bảo: “Phàm là Sa-môn phải đủ ba ngàn oai nghi, tám muôn tế hạnh, Đại đức từ phương nào đến, sanh đại ngã mạn ?”
Huyền Giác thưa: “Sanh tử là việc lớn, vô thường mau chóng.”
Tổ bảo: “Sao chẳng thể nhận cái vô sanh, liễu không mau ư ?”
Huyền Giác thưa: “Thể tức là vô sanh, liễu vốn không có mau.”
Tổ bảo: “Như thế, như thế !”
Huyền Giác mới đầy đủ oai nghi lễ bái, trong chốc lát liền cáo từ. Tổ bảo: “Trở về chóng vậy ?”
Huyền Giác thưa: “Vốn tự không động, há có mau ư ?”
Tổ bảo: “Ai biết chẳng động ?” Huyền Giác thưa: “Nhân giả tự sanh phân biệt.”
Tổ bảo: “Ông rất được cái ý vô sanh.”
Huyền Giác thưa: “Vô sanh há có ý sao ?”
Tổ bảo: “Nếu không ý thì ai biết phân biệt ?”
Huyền Giác thưa: “Phân biệt cũng không phải ý.”
Tổ bảo: “Lành thay ! Hãy dừng lại một đêm.”
Thời nhân gọi là Nhất túc giác. Sau Ngài có trước tác bộ Chứng Đạo Ca, thịnh hành ở đời. Thụy là Vô Tướng Đại sư, người đương thời xưng là Chân Giác.
(Trích Pháp Bảo Đàn Kinh)
BÀI ĐỌC CHO MỘT TUẦN 